İzmir Staj ve Çıraklık Mağdurları Derneği Kurucu Başkanı Semiha Özek, tvDEN’de Gazeteci Mehmet Aydın’ın hazırlayıp sunduğu Güne Bakış programına konuk oldu. Emeklilikte Yaşa Takılanlarda (EYT) kapsam dışı kaldıklarını, çırak ve staj sigortası mağdurlarının sorunlarını ve beklentileri hakkında değerlendirmede bulunan Özek, “Sistem staj ve çırak mağduru üretmeye devam ediyor hem bizim mağduriyetlerimizin giderilmesi hem de mevcut staj ve çırakların yeni bir yasayla sigortalı sayılması gerekir” dedi.
Kendisi ve derneğin kurulma amacı hakkında bilgiler veren Özek, “1975 İzmir doğumluyum, ben de bir staj mağduruyum. Derneği 5 Haziran 2023’te kurduk daha 1 ayımız dolmadı, 500’den fazla üye sayısına ulaştık. Kurulmamızın sebebi EYT’de mağdur olan kesim olduk. Hepimizin fazlasıyla sigorta günü var. Burada bir haksızlık ve mağduriyet oluştu. Bizler 90’lı yıllarda bu devletin ekonomisine katkıda bulunmuş çalışmış kişileriz. Çok küçük yaşlarda kimimiz staj adında kimimiz çıraklık adında çalıştı. Yaşıtlarımız gezerken, oyun oynarken bizler fabrikalarda sanayilerde çalıştık emek verdik. Bu ülkenin ekonomisine katkıda bulunduk ama maalesef bizler devlet tarafından mağdur edildik” diye konuştu.
“BİR ÇIĞ GİBİ BÜYÜYORUZ”
Yaşadıkları mağduriyeti gidermek için bu yola çıktıklarını dile getiren Özek, “Biz dernek olarak bu yola 7 kişi başladık ve ilk kongremizi de yaptık. Şu an çok hızlı bir şekilde üye sayımız artıyor. 500’lü rakamlara geldik daha binli rakamlara çıkacağız belki 10 binleri bulacağız. Çünkü çok güzel destek alıyoruz. Meslek Lisesinde okuyan aileler bize çok destek oluyor. Bir çığ gibi büyüyoruz. Şu an geniş bir kapsamda mağduriyet var eminim ki çok büyüyeceğiz. Kurucular aynı şekilde devam ediyor ama bizim sayımız arttığı için kongre yaptık. Şu an yönetimde 23 kişi oldu. İzmir ile sınırlı kalmıyoruz Aydın bölgesine, Denizli bölgesine temsilcilik vereceğiz. Biz İzmir olarak Ege Bölgesi’ni toplayan bir kesim olduk. Amacımız çevre illerdeki mağduriyetlere de ulaşmak. Türkiye çapında da hızlıca büyüyoruz. Her gün farklı illerden biz de bu oluşumun içinde yer almak istiyoruz diye haberler geliyor. Bu bizi çok sevindiriyor. 81 il içerisinde dernekleşme çabası içerisindeyiz şu an federasyon olma yolundayız. 1-2 hafta içerisinde federasyon oluyoruz. Biz bir su damlası iken göl olduk şimdi ise okyanusa dönüyoruz. Türkiye’nin en çok ses getiren Sivil Toplum Örgütü olma yolundayız. Deprem döneminde Meslek Lisesi öğrencileri deprem bölgesine maske gönderdi, dezenfektan gönderdi. Bu şekilde ekonomiye katkısı olan stajyerleri ve çırakları devlet yok sayamaz. Çıraklar haftada bir gün okul görürken diğer günler hafta sonları dahil sanayilerde emek veriyorlar, mesaiye kalıyorlar ve çok cüzi bir miktar maaşla çalışıyorlar. Stajyerler haftada iki gün okula gidiyorlar. Diğer günler işe gidiyorlar mesaiye kalıyorlar. Burada zorunlu bir çalışma var, işveren var, iş akdi sözleşme var, sigorta kartı var. Yaptığın işin karşılığında bir miktar maaş alıyorsun tescil tarihin var ama bu kadar şeye sen öğrencisin, sigortalı değilsin ben sana kısa dönem sağlık sigortası yaptım diyorsun. Bizim için çok büyük bir haksızlık bu kanayan bir yaramız” dedi.
“ŞU AN MESLEK LİSESİNDE OKUYAN ARKADAŞLARIMIZ BU DURUMDAN HABERDAR BİLE DEĞİLLER”
Staj ve çırak mağdurları ile olan temaslarından bahseden Özek, “Mağdurlarla sosyal medyadan ya da dernek aracılığıyla her yerden temas kurabiliyoruz. Arkadaşlarımızın tweetleri ile gündemde kalıyoruz. Basın açıklamalarında bulunuyoruz, yetkililerle görüşüyoruz. Sokaktan bile insan çevirip mağduriyetlerimizi anlatıyoruz. Meslek Liseleri’nin önüne stantlar açıp broşürler dağıtıyoruz. Ama şöyle bir şey var şu an Meslek Lisesinde okuyan arkadaşlarımız bu durumdan haberdar bile değiller. Sistem staj ve çırak mağduru üretmeye devam ediyor hem bizim mağduriyetlerimizin giderilmesi hem de mevcut staj ve çırakların yeni bir yasayla sigortalı sayılması gerekir” ifadelerini kullandı.
“ÖĞRENCİ Mİ? İŞÇİ Mİ? KENDİSİ KARAR VERSEYDİ”
Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in ‘onlar öğrenci’ söylemine karşılık sitemde bulunan Özek, “Eski bakanımız Vedat Bey, onlar öğrenciydi dedi ama ben isterdim ki Vedat Bey bir sanayiye gitsin bir fabrikaya gitsin. Stajyerlerin ve çırakların nasıl ortamlarda çalıştığını görsün. Öğrenci mi, işçi mi kendisi karar verseydi. Bazı arkadaşlarımız bu yolda uzuvlarını kaybetti. Ben 1992’de staj yaptım bir fabrikada kazan patlaması olmuştu ve üç arkadaşımız ağır yaralanmıştı. Ağır yanıklardı ve birinin hayatı tehlikesi vardı. Hala o yanıkların izlerini taşıdıklarını düşünüyorum. Şimdi kalkıp da bu insan öğrenci, eğitim gördü diyebilir misiniz? çoğumuzun arkadaşları iş yerlerinde vefat etti. Kimi elini kaptırdı, hangi öğrencinin bir parmağının ucu kopuk ya da hangi öğrencinin yanıkları var. Böyle söylenmesi bizi çok yaraladı. Biz hepimiz sigortamız var diye biliyorduk. Çünkü bizlere sigorta kartı verildi öğretmenlerimiz bizlere sizler sigortalısınız 20 sene sonra emeklisiniz diyorlardı. Ben şimdi devlet memuruna güvenmeyeyim de kime güveneyim. Biz kandırıldık bize bunu söyleselerdi bir gün bile sigorta gösterip emekli olabilirdik” diye konuştu.
“AVRUPALILARIN, DOKTORLARIN, AVUKATLARIN GÜNÜ SAYILIYOR AMA BİZİM SAYILMIYOR”
Gazeteci Mehmet Aydın’ın, ‘Devlete bu konunun çözümü için bir öneriniz var mı?’ sorusunu cevaplayan Özek, “Daha önce bize bir teklif sunulmuştu ödeme yapalım denildi. Ama devlet bizi yük olarak mı görüyor nasıl görüyor bunu anlamış değilim. Devletin daha önce sunduğu şey şu; çalıştığınız gün kadar ödeyelim sonra geri çekelim ama biz bunu kesinlikle kabul etmedik. Ben 1992’de staj yaptıysam benim staj başlama günümden sigortam başlamalıydı. Ancak bu şekilde kabul edebiliriz. Bu mağduriyet ancak bu şekilde olursa çözüme kavuşur. Avrupalıların, doktorların, avukatların günü sayılıyor ama bizim sayılmıyor. Adaletsizlik çok fazla. 5 bin 300 günü olan biri emekli olabilirken benim 7 bin günüm var ama emekli olamıyorum. Bana 10 yıl daha çalışmam gerektiği söyleniliyor. Bizim çocukluğumuz gitti bize çocukluğumuzu geri veremezler ama bizim mağduriyetimizi giderebilirler. Bu emekli maaşına gerçekten ihtiyacı olan arkadaşlarımız var biz görmezlikten geliniyoruz. Herkesin bize ulaşmasını istiyoruz. Çünkü mağdur olduğunu bilmeyen çok kesim var buradan sesimizi duyurmak istiyoruz. Sosyal medya mecralarından bize ulaşabilirler, derneklere üye olabilirler. Bizimle birlikte aktivitelere katılsınlar. Gücümüze güç katalım bunu ancak böyle çözebiliriz” dedi.
“BU HAKLI BİR MÜCADELE, BİRLEŞE BİRLEŞE KAZANACAĞIZ”
Bu mağduriyet eğer giderilmezse 2024’deki yerel seçimlerde etki edeceğini vurgulayan Özek şu ifadeleri kullandı; “Benim yaşıtlarım emekli maaşını alırken bayram ikramiyelerini alırken ve benden daha az günde emekli olmuşken, benim çocukluğumu verdiğim ve hayatını kaybetmiş arkadaşlarım varken sen bu insanlara çalış dersen tabii ki de küstürürsün. Bu durum seçimlerde etki eder. Devlet demek milletine sahip olmak, toplumun sorunlarını çözmek demektir. Biz sosyal devletiz diyorsunuz eğer öyleyse sorunumuzun giderilmesi gerekiyor. Eğer çözülmezse tepki olarak geri alırlar. Siyasi partilerle görüşmelerimiz var bu yasa 55-56 kere meclise geldi. Her meclise geldiğinde red cevabını alıyoruz. Bir zamanlar ‘Meslek Lisesi memleket meselesi’ diyen partiler şu an memleket meselesini görmüyor. Kandırılmış olduğumuzu biliyorlar ama gayret göstermiyorlar. Ayın 14’ü gibi bütün başkanlarla birlikte meclise gideceğiz, mağduriyetimizi dile getireceğiz. Vaatler istemiyoruz çözüm istiyoruz. Bu artık yılan hikayesine döndü. Ev hanımlarını emekli yapmaya çalışıyorlar ama onların bir sigorta kartı var mı? iş akdi var mı? bunu soruyorum. Üye sayılarımızın artması siyasetçilerin dikkatini çekmemizde önemli bir adım olacaktır. Bizim derneklerimiz kar amacı gütmeyen İçişleri Bakanlığı’nın izniyle kurulmuş bir derneklerdir. Güvenerek gelebilirler, kimsenin kafasında soru işareti olmasın. Bu haklı bir mücadele, birleşe birleşe kazanacağız bizim sloganımız bu. Ne kadar mağdur arkadaşım varsa bize katılsın. Bizim tek bir davamız var o da staj SSK giriş başlangıcımızın sayılması bunu hep birlikte çözebiliriz.”
“BAŞKA MAĞDURİYETLERİN OLUŞMAMASI İÇİN BU DERNEĞİN FAALİYETLERİ DEVAM EDECEK”
Özek, mağduriyetlerinin çözüme kavuştuğu zamanda da dernek olarak faaliyetlerine devam edeceklerini söyledi. Her kesime ulaşmak istediklerinin altını çizen Özek, “Derneğimiz tabii ki devam edecek. İçindeki mağduriyet kısmını alacağız ve öyle devam edeceğiz. Biz 1998 öncesi mağdurlarıyız ama bu mağduriyet devam ediyor. Şu anki çocuklarımızın da uzun vadeli sigorta kollu yatmıyor ve çoğunun haberi yok. O kesimlere de ulaşmak istiyoruz. Başka mağduriyetlerin oluşmaması için bu derneğin faaliyetleri devam edecek” şeklinde konuştu. (NEFİSE NUR BAYRAK)
